Heb jij last van harde geluiden, grote menigten en emoties van anderen?

Bij ongeveer 20% van de bevolking dingen komen deze dingen veel harder binnen dan bij anderen. Dankzij nieuw wetenschappelijk onderzoek wordt Hooggevoeligheid steeds meer erkend.

Professor Elke van Hoof (Vrije Universiteit Brussel) heeft op basis van wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat hooggevoelige personen de wereld op een andere manier ervaren dan andere mensen. 

Professor van Hoof presenteerde de resultaten op het eerste Internationale Congres voor Hooggevoeligheid in Brussel:

• ‘Scans bewijzen het: HSPs dénken anders’ 
• ‘Ons onderzoek toont aan dat mensen met hooggevoeligheid (HSP) de wereld op een andere manier beleven dan mensen die de eigenschap niet hebben’ 
• ‘Het is een wereldprimeur dat 1 universiteit EN een opleiding EN een congres over hooggevoeligheid heeft’  

Ben je benieuwd naar jouw persoonlijke HSP strategie? Plan een HSP groeigesprek van 30 minuten waarin ik met jou doorneem waar jij tegen aanloopt.

Uitgebreid onderzoek onder hooggevoelige personen

Professor Van Hoof heeft haar onderzoek uitgevoerd onder meer dan 1500 volwassenen tussen de 29 en de 58 jaar. 

Tijdens het onderzoek is naar voren gekomen dat diepgaande verwerking het belangrijkste kenmerk van hooggevoeligheid is, waardoor overprikkeling, emotionaliteit of subtiliteit in waarnemen kan ontstaan. 

Diepgaande verwerking is het belangrijkste kenmerk van HSP-ers

Professor van Hoof legt dat zo uit: “Simpel uitgelegd heeft een niet-HSP’er een filter in het informatieverwerkingssysteem in de hersenen. Afhankelijk van welke activiteit hij uitvoert, beslist de filter welke informatie er binnenkomt. Die gefilterde informatie wordt verwerkt in de hersenen. HSP’ers hebben die filter niet: alle prikkels komen tegelijkertijd binnen".

Heel vaak weten mensen niet van zichzelf dat ze hooggevoelig zijn. Jarenlang wist ik dat ook niet. Ik kwam er pas, per toeval, op mijn 30-ste achter dat ik hooggevoelig was. Er ging een wereld voor mij open. Ik ben niet alleen, er is niets mis met mij en er zijn nog veel meer mensen zoals ik. Een enorme opluchting! Twijfel jij of je hooggevoelig bent? Doe dan de test op mijn website.

Als men nog niet goed weet hoe met hooggevoeligheid om te gaan, hebben HSP'ers vaak last van hun hooggevoeligheid. Als HSP-er pik je veel meer informatie en prikkels op uit je omgeving en ervaar je die intenser. Dit kan ervoor zorgen dat je veel sneller overprikkeld raakt en zelfs overspannen raakt of in een burn-out belandt. Goede zelfkennis en praktische tools en handvatten om hier mee om te gaan zullen jou helpen geen “last” meer te hebben van je hooggevoeligheid en stellen je in staat om te genieten van de positieve kanten van het hooggevoelig zijn. Hooggevoelig zijn is namelijk een kracht en een gave! Je neemt bijvoorbeeld meer details waar, je doorziet structuren sneller en je bent erg goed in het afstemmen op de ander. Het is een prachtige eigenschap, die je veel kan brengen mits je hierin goed begeleid wordt.

 Wil jij je hooggevoeligheid ook zien als een gave in plaat van een 'last'? 

Plan een HSP groeigesprek van 30 minuten waarin ik jou laat zien hoe jij optimaal kunt gaan genieten van je mooie hooggevoelige gave.

Hersenen van HSP-ers reageren anders: geconstateerd onder de MRI-scanner

Op de MRI-scan is te zien dat hooggevoelige personen een sterkere ‘ja’ of ‘nee’ reactie hebben op emotionele foto’s, vooral bij foto's van mensen die ‘dicht bij hen staan’. Professor Van Hoof zegt: "Wat we zien, is dat de hersenen van HSP’ers onder de MRI-scanner bij een bepaalde opdracht in meer gebieden in de hersenen oplichten dan die van de niet-HSP’ers. Dat noemen we diepgaande verwerking. Hooggevoelige mensen denken dus niet zoals de rest van de wereld. Hun hersenen functioneren daadwerkelijk anders. Hooggevoelige mensen krijgen daardoor vaak te horen dat ze de dingen te ingewikkeld maken, dat ze veel te ver gaan met hun interpretaties. Vaak voelen ze zich daardoor ‘raar’".

De kracht waarmee dingen bij hooggevoelige mensen binnenkomen, is ook veel sterker. Je zou dus kunnen zeggen dat de hersenen van een hooggevoelig persoon altijd alert en ‘klaar’ zijn om te reageren op anderen. 

Een HSP'er zal ook sneller ‘pauzeren en afwegen’. Dit is terug te zien in dat deel van het brein dat betrokken is bij motivatie, cognitie en het verwerken van emoties (amygdala). De Amygdala speelt ook een rol wanneer hooggevoelige personen dingen proberen te vermijden of bij het obsessieve gedrag dat HSP’ers kunnen vertonen als ze bv. afgewezen worden in de liefde.

Afhankelijk van de opvoeding zullen HSP’ers hierin andere keuzes maken. Een gevoelig kind zal het ‘goed’ willen doen in de ogen van diens ouders. Maar wat ‘goed’ is, is weer afhankelijk van de omgeving waarin het kind zich bevindt of waarin het kind is opgegroeid.

Om te doen wat ‘goed’ is in een bepaalde situaties (en je vervolgens niet schuldig te voelen daarover) is het als HSP nodig dat jij je eigen gedrag kunt monitoren en kunt aanpassen (indien gewenst). Het lijkt er dus op dat bij hooggevoelige mensen het brein gefocust is op het zo snel mogelijk de beste afweging maken. Vooral in reacties op anderen. Deze grote mate van bewustzijn en responsiviteit op diverse prikkels, zoals bv. harde geluiden, felle lichten, sterke geuren en stemmingen van anderen, ondersteunen het idee dat hooggevoeligheid een eigenschap is welke geassocieerd wordt met een verhoogd bewustzijn en een ontvankelijkheid voor prikkels en stemmingen van anderen.

HSP’ers denken dus eerder aan de ander dan aan zichzelf. Dit heeft vaak tot gevolg dat ze geen idee meer hebben waar ze nou zelf voor staan of wat hen nou gelukkig maakt. Durf als HSP-er ook keuzes te maken die andere mensen niet leuk vinden, maar die wel goed zijn voor jezelf. 

Hypothalamus werkt als een soort poortwachter

De hypothalamus werkt in deze ontvankelijkheid als een soort poortwachter in het emotionele brein en laat bij HSP'ers meer prikkels door dan bij mensen die niet hooggevoelig zijn. Simpel gezegd, zien, horen en voelen HSP’ers dus meer dan hun niet hooggevoelige medemens. Dit kost hen echter veel. Ze betalen hiervoor  met ‘stress’. Het lijkt alsof ze de taken die ze moeten doen sneller kunnen doen, maar dat ze de rest van de tijd (t.o.v. de ander) nodig hebben voor het herstellen hiervan. In de praktijk betekent het dat er gedurende de dag een grote kans op overprikkeling is. Hooggevoelige mensen hebben dan ook vaker behoefte aan pauze tussen de taken door.

HSP kenmerkt zich met name door een verhoogde prikkelgevoeligheid. Uit diverse hersenscans is gebleken dat deze prikkels veel verschillende gebieden in het brein ‘aansturen’. Het ‘diepere doordenken’ dat zo kenmerkend is voor veel HSP’ers, komt vooral doordat het brein zo actief is. Dit zorgt er weer voor dat HSP’ers sneller en foutlozer kunnen werken. Voorwaarde hiervoor zijn wel heldere vragen, want daar waar ruimte is voor interpretatie zal het diepere doordenken ingezet worden om het ‘goede’ antwoord te vinden.

De keerzijde hiervan is stress en de neiging om jezelf weer op te willen/moeten laden. De prefrontale gebieden van het brein kunnen door vermoeidheid verminderde activiteit laten zien. Als je niet oppast heb je voor je het weet je eigen planning overhoop gehaald, toch ‘ja’ gezegd waar je eigenlijk ‘nee’ had willen zeggen, jezelf weggecijferd voor een ander, je grenzen uit het oog verloren en keuzes gemaakt die eigenlijk niet zo goed voor jezelf waren. 

HSP’ers zijn dus sneller en accurater dan menig ander, maar hebben daarna meer tijd nodig om weer te herstellen. Wat vind jij beter? Ken jij je eigen grenzen en bewaak je die ook? Of ga je door omdat anderen doorgaan terwijl je eigenlijk voelt dat jij pauze nodig hebt?

Amygdala beïnvloed door positieve en negatieve prikkels

HSP'ers zijn gevoeliger voor positieve en negatieve prikkels. Ze krijgen niet alleen veel sensorische informatie binnen (gehoor, reuk, smaak, tast, zicht en gevoel) maar ze reageren ook sterk op signalen van afwijzing of goedkeuring van hun omgeving. De amygdala is o.a. verantwoordelijk voor de verwerking van emoties. Soms lijkt het alsof het HSP brein continu in de waakstand staat. HSP'ers voelen mogelijke dreigingen feilloos aan en zijn waakzaam op het maken van fouten. O.a. omdat ze het niet fijn vinden aangesproken te worden op hun fouten. Complimenten ontvangen of aangeven wat hun talenten zijn, gaat hen ook niet zo goed af. HSP'ers hebben eindeloze discussies met zichzelf en met anderen. Kritiek ervaren ze als iets negatiefs en commentaar betekent dat ze iets niet goed hebben gedaan. Een ‘nee’ kan aanvoelen als een persoonlijke afwijzing.

HSP'ers moeten er voor waken zich niet emotioneel terug te trekken, sociale interacties niet uit de weg te gaan en afwijzing niet te proberen te vermijden. Daarmee wordt namelijk alleen gefocust op het negatieve en dat wat je aandacht geeft dat groeit. In dit geval betekent dat dat je zomaar in een negatieve spiraal terecht kan komen.

HSP’ers zijn gevoeliger voor positieve en negatieve prikkels dan anderen. Sluit jij jezelf op in (sociaal) isolement? Of ga je de uitdaging aan en leer je een goede manier om met deze prikkels om te gaan?

De amygdala is uiteindelijk degene die aangeeft of er een stressreactie nodig is, bijvoorbeeld als een (emotionele) prikkel te heftig is. Deze prikkel zet dan een kettingreactie in gang wat weer leidt tot de aanmaak van stresshormonen in de bijnieren (met bijnieruitputting als uiteindelijk gevolg). Hierdoor gaan de bloeddruk en de hartslag weer omhoog en worden de spieren aangespannen zodat we direct in actie kunnen komen als dat nodig is. De zintuigen worden scherper en het lichaam wordt voorbereid om te vechten of te vluchten. 

Wat kunnen we er zelf aan doen?

• * Neem regelmatig even pauze
• * Werk niet te lang onder stress
• * Plan regelmatig "alleen" tijd in.

Gebeurt dit niet dan blijft het lichaam in een staat van langdurige stress. Je lichaam maakt dan teveel cortisol aan en dat zorgt er op de lange termijn voor dat het relativerings- en nuanceringsvermogen uiteindelijk afneemt en dat je creativiteit vermindert. 

• * Zorg regelmatig voor rustige lichaamsbeweging (zoals wandelen, fietsen of pilates, yoga, tai chi etc.). 
• * Ook meditatie en mindfulness hebben een zeer positief effect.
• * Probeer vooral niet om fouten te voorkomen of te voorkomen dat je mensen teleurstel. Dit kan leiden tot langdurige stress, onverklaarbare vermoeidheid of piekeren
• * Zorg dat je voldoende B-vitamines en eiwitten binnenkrijgt en dat je voldoende rust en slaapt. Dit is essentieel voor een goed herstel.

HSP’ers zijn gevoeliger voor subtiele signalen uit hun omgeving en daardoor dus ook voor stress. Wat doe jij om jezelf in balans te houden? Deel het met me via het commentaar hieronder :-)

Wil je op de hoogte blijven?

Maak dan een goede stap voor jouw bedrijf. Schrijf je in voor mijn tips en check of jij een hooggevoelige ondernemer bent met de HSO Checklist.

Vind je het leuk om een keer samen te sparren over waar je tegen aanloopt?

Ik bied een 30 minuten durende groeisessie geheel gratis aan en die kun je zelf via mijn website boeken

Of doe de Hoog Sensitieve Ondernemers Quiz!

O ja, deel deze post eens met je netwerk als je een ander wilt helpen. Ze zullen je dankbaar zijn...